Gert de Jager

Kracht, allejezus

Zoals ik daar vanochtend zat, gekromd voor een joekel van een beeldscherm, ingespannen bezig met de opmaak van Gert de Jagers nieuwe dichtbundel, Het grote roeren.

Zoals ik vlak voor de lunch nog twee betovergrootouders opsnorde, retefanatiek, met voortanden op de onderlip: Johannis van Os en Wilhelmina van Melis, uit de buurt van Erp, Noord-Brabant, die voor een droge boterham hard op het land moesten werkten.

Zoals ik ook nog wandelen wilde, en nog ging ook, in korte broek en hoge wandelschoenen, langs graan op de halm en gerooide aardappelvelden, voornamelijk potertjes.

Zoals ik verlangend door de courgettesoep roerde en dacht aan de kracht, allejezus, waarmee de dag zich dagelijks vorm weet te geven!

Tout, au monde. Een spectaculair drama.

Brantgum, 2020 © Ton van ’t Hof

Aanmoediging

Gisteren is Gert [de Jager] bij ons langs geweest. Hij zag er topfit uit. Uiteraard hebben we, goed geluimd en bij vlagen gematigd optimistisch, geboomd over poëzie en verwante zaken. Hij moedigde me aan om weer wat vaker over poëzie te schrijven, ik twijfelde.

Ik krijg weer een pens. Actie graag!

Mijn betovergrootouders Ludovicus Bartholomeus Baijens en Johanna Gertruda van Hooff, van wie ik gisteren een foto publiceerde, kregen zes zonen en een dochter. Vier (!) zonen stierven kort na hun geboorte, twee zonen werden net als hun vader huisschilder en dochterlief trouwde, jawel, met een huisschilder.

Tussen de middag een tosti gegeten.

En vervolgens dan toch een nieuw blog aangemaakt, poëzielog, waarop ik vanaf vandaag mijn aantekeningen over poëzie zal publiceren.

Raard, 2020 © Ton van ’t Hof

22.08.2019

Mentaal ingestort. Plaatsen van blogberichten opgeschort. Ervaar momenteel te veel druk van een dagelijkse publicatie. Voel daarnaast ook al enige tijd de behoefte om wat langere en meer doordachte stukjes te schrijven, over poëzie en genealogie vooral.

24.08.2019

04.32 uur. Nauwelijks geslapen. Nog altijd geestelijk naar de kloten. Moet het dichtersuitje dat voor vandaag gepland staat—ik zou met Gert en Nanne eerst het Museum de Fundatie in Zwolle bezoeken en vervolgens wat eten & drinken—noodgedwongen afzeggen. Rust, rust, rust.

Ik zou het een lichte vorm van neurose willen noemen, waarmee ik sinds ik weet dat ik CLL heb zo nu en dan kamp.

25.08.2019

Mijn lichaam als een bus, een oude bus onderhand. Lang heb ik gedacht dat ik als chauffeur voorin zat en de bus bestuurde. Later wist ik wel beter: ik zat niet voorin, maar ergens in het midden, in de verder lege bus, die uit eigen beweging reed. Zag vanochtend nieuw licht: er zit geen kip meer in de bus, die zich rustig voortbeweegt en twee grijsblauwe ogen heeft.

26.08.2019

‘Tjee, dat schiet ook alweer op, die Finish vaatwastabletten.’
‘Nou, ‘t leven schiet überhaupt op, weet je.’

Besloten om na vijftien maanden dagboekschrijverij het over een andere boeg te gooien: geen korte aantekeningen meer over de gebeurtenissen van de dag, maar wat langere doordachte stukjes die overal over mogen gaan. De dagelijkse publicatiedruk in combinatie met insluipende sleur bracht me tot deze beslissing. Verandering van spijs doet eten!

Alle stukjes zullen worden gebundeld tot een boek: Dingen & structuur. Journaal: juni 2018-augustus 2019.

Heb wel wat last van ontwenningsverschijnselen.

27.08.2019

Nieuwe titel voor dit blog: Blaarkop.

Een flink deel van de dag hard getrokken aan het vormgeven van Gerts nieuwe chapbook, en zeer tevreden met het resultaat; ik heb een proefdruk besteld.

Tegen 14.30 uur moe maar voldaan in de zon gaan zitten met een stapeltje boeken. Na een kwartier al onder zeil gegaan.

Ad ten Bosch over een literair zaakje dat stinkt: ‘Mario Molegraaf schreef, terwijl hij aan het lobbyen was voor een subsidie voor een Platovertaling, een negatieve recensie over een Platovertaling van [Gerard] Koolschijn.’

Worden me daar de druiven toch al blauw!

Voor wie het weten wil: ik noteer mijn dagelijkse beslommeringen, waaruit ik meestal tegen etenstijd een blogbericht samenstel, met een Aristo College FLP 0.5 vulpotlood in een Leuchtturm 1917 Notebook, gelinieerd.

Hé! donderwolken boven Ljouwert! staalgrijs met felwitte randen!

Bakte een aspergetaart met koolhydraatarm korstdeeg, die ik zo dadelijk zal serveren met jonge bladsla, semi-zongedroogde tomaatjes & gegrilde artisjokken in olie.

Merk dat ik er de laatste tijd maar weinig meninkjes op na houd, wat niet opzettelijk is maar best wel verfrissend.

Miedum, 2019 © Ton van ’t Hof

Onder laaghangende bewolking door, waaruit het hier en daar motte, op en neer naar ma gefietst. Ze was in de tuin bezig. Háár tuin inmiddels, en háár rozen. Snoeimes in de aanslag. Ze had tijd voor één bakkie koffie, maar daarna moest ze weer naar buiten: er was werk aan de winkel. Doei, doei!

Heerlijk mensje.

Wat ook goed nieuws is: in september verschijnt bij Gaia Gert de Jagers tweede chapbook van dit jaar, dat een twee-eenheid vormt met Dieren op schaal. Het manuscript bracht me enkele weken geleden echt even van de wijs. Titel: Schitterende, labiele knooppunten. Het boekje is intussen zo goed als gezet.

Eveneens in september bij Gaia: het spetterende debuut van Kamiel Choi. Waarover later meer. (Ik heb veel te doen in augustus!)

En dan heb ik nog deze plannen die ik in de toekomst uitvoeren wil:

  • A.s. januari verschijnt deel 1 van een fonkelnieuwe reeks, Gaia Paperbacks: Dingen & structuur. Journaal 2019, van mijn hand;
  • Op 1 januari 2020 wordt de naam van dit blog ververst: Ledig & vrij;
  • In de komende maanden start ik hier een nieuwe verhaallijn, waarin ik de huidige stand van zaken m.b.t. de Amerikaanse poëzie verkennen zal.

Jazekers.

Iets. Dat uit niets is ontstaan. Zonder aanleiding noch oorzaak. Het heeft zich eerder voorgedaan. Ging gepaard met een big bang. En was een waar mirakel!

Potverdomme, Gert. Verpletterende tekst!

Dronk tussen 07.30-08.30 uur vier koppen koffie & een beetje; Royal Estate Java.

Lang geleden, het moet eind jaren negentig zijn geweest, dacht ik ineens, zonder aanleiding noch oorzaak: oké, misschien kan ik ook wel een roman schrijven. Dat bleek, na honderd moeizaam tot stand gekomen bladzijden, niet zo te zijn. Uit niets was niets ontstaan.

Heb mettertijd een allergie ontwikkeld voor academisch gezwam over poëzie. Een voorbeeldje dat ik vanochtend tegenkwam:

‘Het gedicht vormt (en wordt gevormd door) potentiële energie die resoneert met vrijwel onzichtbare gebeurtenishorizonten en die de autonome contouren onderscheidt van afzonderlijke operationele systemen (onderwerp van object van wereld).’—Michael Cross

Schei toch alstublieft uit met die dikdoenerij, man.

Nog gefietst (ca. 2,5 uur) en dingen geregeld voor ma (o.a. bewind & mentorschap, ca. 2 uur).

Anoek & Tikoes enkele dagen op bezoek!

Raerd, 2019 © Ton van ’t Hof

Je hoort mij niet zeggen dat Geert Mak een middelmatige schrijver is, of dat zijn boek Reizen zonder John. Op zoek naar Amerika slaapverwekkend is. Ik vond Hoe God verdween uit Jorwerd destijds elektriserend en op Goodreads wordt Reizen zonder John door 187 lezers gemiddeld gewaardeerd met 3.86 uit 5. Toch leg ik dit boek na 84 bladzijden opzij. Het slaagt er maar niet in om me te boeien. Wat deels te maken heeft, denk ik, met mijn groeiende afkeer van politiek Amerika, en deels met Maks aandrift tot uitweiden. Reizen zonder John is niet alleen dik maar ook wijdlopig. Ik werd er in combinatie met het keurige taalgebruik kregelig van.

Gisteren schreef ik dat we ons opnieuw en anders zullen moeten organiseren. Vandaag las ik met betrekking hiertoe een Britse suggestie: (1) hecht minder belang aan economische groei; (2) verhoog belastingen en subsidieer openbaar vervoer; (3) werk minder uren per week; (4) denk lokaal; (5) draag zorg voor de natuur; (6) vertrouw niet alleen op technologie. Maf idee?

Vanmiddag in de tuin bezig geweest: Hennie vulde plantenbakken en ik fabriceerde een pergola.

Of het concept dat aan Gaia • Chapbooks ten grondslag ligt ook werkt? Van Gert de Jagers nieuwe bundel Dieren op schaal zijn in korte tijd al meer dan honderd exemplaren (ebooks & paperbacks) afgezet!

Uiteraard is het niet nodig, bedacht ik me, om direct een alternatief achter de hand te hebben als je gelooft dat het kapitalisme hopeloos gefaald heeft. Het kapitalisme is een debacle. Punt. We kunnen niet eeuwigdurend blijven groeien. En natuurlijke rijkdommen zijn niet louter voorbehouden aan rijke stinkers. We zullen ons opnieuw en anders moeten organiseren.

Met ma gewandeld langs de Noorderplassen en geluncht in het BoatHouse. Ze noemde een olijfboom olijfolie: ‘Kijk de druif staat in blad en de olijfolie doet het ook goed!’

Op de terugweg even gestopt in het gehucht Oosterzee-Buren, aan het Tjeukemeer. Vijftig huizen en een prachtige kerkje met een witte houten torenkoepel. Veel ruimte tussen de huizen. Een weilandje met drie pikzwarte Friese paarden. Een fietsende jongen die gedag zegt, met onder zijn snelbinders een skateboard. In het bushokje hangt een fel oranje poster: ‘Snel kan altijd sneller. Nu nog sneller internet voor Ziggo klanten.’ Ook hier staat de tijd niet stil.

Alfred Schaffer schreef in De Groene Amsterdammer een rake recensie over Gert de Jagers nieuwe dichtbundel Dieren op schaal, die onlangs in de Gaia • Chapbooks reeks verscheen: ‘Het gedicht Een regel begint aldus: “Er komt een dag waarop je vindt/ dat alles wat poëzie is, of wat daarop lijkt,/ onzin is.” Het antwoord op deze bevinding is gelukkig geen gemopper op alles wat poëzie is of wat daar op lijkt, maar de publicatie van een voortreffelijke verzameling gedichten die ervoor zorgt dat ik na lezing aan zee wil staan, blik op de bergen, om te luisteren naar het lawaai van de golven, te zien hoe mist de baai binnensluipt, met deze programmatische regels in het hoofd: “Je bent er om er te zijn, weet je/ Je probeert je een niet-zijn voor te stellen, maar dat lukt je niet”.’

De bundel kan hier worden besteld: ebook of paperback.

Met ma langs de Noorderplassen, Almere, 2019 © Ton van ’t Hof

Mediteerde, at twee sneetjes mueslibrood met kaas, las in Anne Fulda’s Emmanuel Macron en luisterde naar The Weight van Weval.

Dronk espresso. Vroeg me af waarom iemand mijn dagboek lezen zou, die aaneenschakeling van herhalingen, wat mijn leven meestentijds is; de eeuwige wederkeer van hetzelfde. Ik ben er overigens nog niet uit of ik zo’n leven ook wíl; ik laat het me simpelweg overkomen.

Tegenwoordig houd ik niet alle mogelijkheden meer open, de toekomst is niet langer mijn allergrootste opgave.

Metalen lockers; we hadden twee en een half uur nodig om de éerste in elkaar te zetten, de overige twee piepten we in een uurtje. Daarna onze slaapkamer weer ingericht

Ik ben overigens in mijn nopjes met het tweede bundeltje in de Chaia • Chapbooks reeks: Dieren op schaal van Gert de Jager, zijn derde en beste dichtbundel tot nu toe!

Kreeg vandaag het papieren exemplaar van mijn chapbook Gecomprimeerd dagboek 2018 binnen, dat ik 12 dagen geleden bestelde. Ik ben zeer tevreden over de prijs-kwaliteitverhouding: voor negen euro (inclusief verzendkosten) ligt er een puik bundeltje (15 x 23 cm) op tafel van 34 bladzijden dik! De omslag is van prima kwaliteit, de bladzijden hebben een mooie crèmekleur, maar hadden ietsiepietsie dikker gemogen (wat overigens niet tot de mogelijkheden behoort). De zwart-witfoto’s zijn me een beetje te donker, maar een kniesoor die daar op let. Al met al een chapbook zoals een chapbook hoort te zijn: fijnkost qua inhoud, betaalbaar qua prijs!

Vanmiddag het tweede deeltje uit de Gaia • Chapbooks reeks – Gert de Jagers fraaie dichtbundel Dieren op schaal – drukproefgereed gemaakt & een drukproef besteld. Over veertien dagen in de winkel!

Wat me zo langzamerhand vaststaand lijkt: de vermogensongelijkheid broeit ook hier im Westen weer.

Het Literatuurmuseum in Den Haag schijnt een nalatenschap van F. Starik aanvaard te hebben, waaronder – ik schiet in de lach – ‘enkele leesbrillen.’